Đã bao giờ bạn choáng ngợp với hàng loạt con số, ký hiệu và màu sắc nhảy múa liên tục trên bảng giá chứng khoán truyền thống, khiến đây trở thành rào cản lớn dẫn đến nhiều nhà đầu tư mới chùn bước ngay từ vạch xuất phát? Vậy chúng ta nên bắt đầu từ đâu? Cùng DNSE khám phá lý do vì sao bảng giá lại “khó soi” đến vậy và đâu là giải pháp để đầu tư dễ thở hơn.

GenZ bước vào đầu tư tài chính: đầy kỳ vọng, nhưng cũng không ít bối rối

Theo số liệu mới nhất của Tổng công ty Lưu ký và Bù trừ chứng khoán Việt Nam (VSDC), trong tháng 4/2025, nước ta có 193.948 tài khoản mở mới, con số kỷ lục trong vòng 8 tháng qua. 

Điều này cho thấy rằng làn sóng đầu tư tài chính đã và đang lan rộng. Đặc biệt là thế hệ nhà đầu tư trẻ, Forbes cũng từng có những thống kê cho thấy rằng số lượng nhà đầu tư dưới 35 tuổi đang có xu hướng tăng trong những năm gần đây. Sự phát triển của mạng xã hội, sự bùng nổ của các kênh tài chính trên Youtube, TikTok,… cùng với mong muốn tự chủ tài chính sớm đã thôi thúc GenZ tìm hiểu về chứng khoán. 

Tuy nhiên, không ít bạn trẻ, dù rất quan tâm, lại sớm nản chí chỉ sau lần đầu… mở bảng giá chứng khoán.

Vì sao bảng giá truyền thống khiến GenZ dễ bỏ cuộc khi chưa bắt đầu?

Cảm giác chung của nhiều nhà đầu tư F0 thuộc thế hệ GenZ khi lần đầu check bảng giá là “ngợp”, “không biết đọc từ đâu”, hay thậm chí “bảng giá giống như một ma trận toàn chữ và số mà không ai giải thích”. Điều này đặt ra câu hỏi: liệu bảng giá chứng khoán truyền thống có còn phù hợp với hành vi và nhu cầu của GenZ?

1. Bảng giá truyền thống chứa quá nhiều thông tin phức tạp trong một giao diện

Bảng giá chứng khoán truyền thống thường được xây dựng theo chuẩn chung với mục tiêu chính là cung cấp đầy đủ thông tin thị trường theo thời gian thực. Tuy nhiên, sự “đầy đủ” này cũng là con dao hai lưỡi với nhà đầu tư mới.

Một bảng giá cơ bản thường hiển thị các cột như:

• Chỉ số thị trường (VNINDEX, VN30, HNX30,…)
• Mã cổ phiếu
• Giá tham chiếu, trần, sàn
• Giá mua – bán ở 3 bước
• Khối lượng khớp lệnh
• Tổng khối lượng
• Biến động giá theo phần trăm và điểm số
• Cột phân biệt theo sàn (HOSE, HNX, UPCoM)…

Với dân chuyên, đây là thông tin cần thiết, không có sẽ thấy thiếu thiếu. Nhưng với một bạn GenZ mới bắt đầu nhập cuộc, việc phải hiểu toàn bộ các cột dữ liệu này trong lần đầu tiếp xúc là điều quá sức.

Ví dụ: Cường – sinh viên năm hai, lần đầu mở bảng giá chứng khoán, cậu bị choáng ngợp bởi hàng chục mã cổ phiếu đang đổi màu liên tục (đỏ – xanh – tím), không hiểu “MUA 1”, “MUA 2” nghĩa là gì và càng không biết nên nhìn vào cột nào để quyết định đầu tư.

2. Giao diện không tối ưu cho trải nghiệm người mới

• Ma trận thông tin: Từ số liệu, chữ cái, bảng biểu đến biểu đồ,… Đây là điểm khiến GenZ – vốn quen với các ứng dụng có trải nghiệm người dùng tối giản và có tính tương tác – dễ cảm thấy “lạc lối, mình không thuộc về nơi này”.
• Thuật ngữ chuyên ngành như: “Dư mua”, “Dư bán”, “ATO”, “ATC”, “KL1”, “KL2”,… đây đều là những thuật ngữ mới mẻ đối với nhà đầu tư F0.
• Khó phân biệt mã chứng khoán: Thị trường có gần 2000 mã chứng khoán nhưng nếu chỉ hiển thị PLX, GVR, APH,… thì với một nhà đầu tư mới, đây thực sự là khó khăn để phân biệt mã này là của công ty nào.

3. Nhà đầu tư F0 chưa đủ nền tảng kiến thức

Thế hệ GenZ thường tiếp cận chứng khoán qua các nguồn như TikTok, YouTube, Facebook,… Tuy nhiên, phần lớn nội dung chỉ dừng ở mức khái quát (“chứng khoán là kênh giúp sinh lời tốt”, “mua cổ phiếu khi thị trường đỏ, bán cổ phiếu khi thị trường xanh”…) mà không trang bị được tư duy đọc bảng giá – vốn là kỹ năng sống còn để ra quyết định giao dịch.

Tuy nhiên, khi đặt chân lên “mảnh đất bảng điện”, trước ma trận thông tin có thể làm chúng ta bối rối mà quên luôn cách search mã chứng khoán, cách đặt lệnh, cách theo dõi  các tín hiệu như thế nào để biết doanh nghiệp đang kinh doanh tốt,… Phải mất một khoảng thời gian khá lâu để có thể mò mẫm ra được từng thông tin.

Ví dụ: Hương – Nhân viên văn phòng, sau khi nghe lời khuyên “mua khi thị trường đỏ”, đã chọn một mã cổ phiếu giảm mạnh trong ngày để giải ngân. Tuy nhiên, do không biết xem cột “Dư bán” quá lớn, cô không hiểu rằng cổ phiếu đang bị xả hàng mạnh và có thể giảm sâu hơn nữa. Kết quả, cổ phiếu tiếp tục lao dốc, Hương buộc phải cắt lỗ ngay lần đầu giao dịch.

4. Khó khăn trong việc giao dịch cổ phiếu

Nếu là một người mới, khi nhìn vào Giá 1, Giá 2, Giá 3, Giá khớp, Giá mua, Giá bán,… bạn có phân vân “liệu mình nên đặt lệnh với mức giá nào là phù hợp?”. Vì sao lại có Giá 1, Giá 2, Giá 3,… ở đây? 

Chính sự phức tạp này khiến nhiều bạn gặp khó khăn khi ra quyết định mua/bán trong những lần đầu thực hành đầu tư. Tệ hơn là thay vì tự quyết định, các bạn sẽ “dạo” vào các group chứng khoán để nghe phím hàng, dẫn đến đầu tư thua lỗ, nhận thức sai lệch về thị trường.

5. Lạc lối giữa “rừng” tín hiệu từ thị trường

“Khi học lý thuyết thấy đỏ là giảm, xanh là tăng, tím là trần, xanh lơ là sàn,… mà lúc mở bảng điện thấy cùng 1 mã nhưng nhấp nháy cả xanh –  đỏ – vàng là sao? Có phải bảng giá đang bị lỗi? Vậy là cổ phiếu này đang tăng hay giảm?…”

Vô vàn câu hỏi vì sao mà nếu như chúng ta không phải là những nhà đầu tư có kinh nghiệm thì sẽ gặp khó khăn khi theo dõi thông tin. 

Để giải thích cho phần này, chúng ta có thể hiểu ngắn gọn cùng một mã (ví dụ ACB), sẽ thấy:

• TC (tham chiếu): 25.65
• Bên mua giá 1: 25.50 → thấp hơn TC → đỏ
• Giá khớp: 25.55 → thấp hơn TC → đỏ
• Bên bán giá 1: 25.55 → thấp hơn TC → đỏ

➤ Như vậy, mỗi màu phản ánh vị trí giá đó so với tham chiếu, không phải vì là “nhiều mã” hay bị lỗi.

Hệ quả: GenZ dễ “lạc lối” đầu tư ngay từ bước đầu tiên

Sự phức tạp của bảng giá truyền thống khiến nhiều bạn trẻ dù có ý định đầu tư nghiêm túc nhưng lại sớm bỏ cuộc. Một số hệ quả phổ biến bao gồm:

• Mất tự tin: GenZ dễ cho rằng bản thân “không hợp với đầu tư” chỉ vì không hiểu được bảng giá, quá phức tạp so với phức tưởng tượng.
• Tâm lý sợ hãi: Khi không hiểu bản chất giao dịch, người trẻ có xu hướng lo lắng, dẫn tới hành động thiếu chắc chắn.
• Đầu tư theo đám đông: Không nắm được thông tin chính xác từ bảng giá, nhiều người chọn cách mua theo lời đồn, xu hướng trên mạng xã hội mà không phân tích cơ bản.
• Bỏ lỡ cơ hội: Việc không thể theo dõi bảng giá một cách hiệu quả khiến nhà đầu tư mới không nhận ra những tín hiệu quan trọng của thị trường.

Đâu là giải pháp dành cho GenZ trong hành trình đầu tư?

Cần một bảng giá mới – thiết kế riêng cho hành vi đầu tư hiện đại!

Để giảm thiểu rào cản cho nhà đầu tư trẻ khi mới gia nhập thị trường, DNSE đã phát triển bảng giá theo hướng thân thiện hơn, tối ưu cho nhiều thiết bị và thói quen sử dụng của GenZ – Bảng giá GenZ. 

Cùng điểm một đó cải tiến mới của Bảng giá genZ:

• Giao diện đơn giản, dễ hiểu, tập trung vào các thông tin chính như mã cổ phiếu này là của công ty nào, giá khớp theo thời gian thực, % biến động trong ngày, tổng khối lượng giao dịch và biểu đồ tăng giảm của mã cổ phiếu,…
• Đa dạng cách hiển thị: Thông tin về các mã chứng khoán sẽ được hiển thị dưới nhiều kiểu (dòng ngang, ô vuông,…) tùy vào nhu cầu sử dụng của nhà đầu tư như thế nào cho thuận mắt và dễ theo dõi.

• Cá nhân hóa trải nghiệm: Cho phép lọc và hiển thị cổ phiếu theo ngành, theo mức độ rủi ro hoặc theo mục tiêu đầu tư (dài hạn, ngắn hạn…). Đặc biệt là phần thống kê số lượng cổ phiếu tăng – giảm trong ngày để nhà đầu tư có thể xem trực tiếp chỉ bằng 1 thao tác click đơn giản.

• Và rất nhiều tiện ích khác đảm bảo hỗ trợ và đồng hành cùng nhà đầu tư GenZ bước qua giai đoạn bỡ ngỡ khi gia nhập thị trường sẽ được chúng tôi bật mí trong bài viết tiếp theo. 

Sau khi quen dần với các thông tin, nhà đầu tư có thể bổ xung thêm các chỉ số biến quan sát vào bảng giá của mình hoặc kết hợp xem cả bảng giá GenZ và bảng giá truyền thông.

Kết luận

Bảng giá chứng khoán là cánh cửa đầu tiên dẫn GenZ vào thế giới đầu tư. Nếu cánh cửa này quá khó mở, quá phức tạp, rất có thể người trẻ sẽ chọn cách đóng lại lại. Trong bối cảnh mà GenZ ngày càng quan tâm đến tài chính cá nhân và có thể là lực lượng hùng hậu, tiềm năng của thị trường,… thì tại sao chúng ta không tiến hành một cuộc cải tổ mạnh mẽ về công cụ và trải nghiệm. Để từ đó, việc đầu tư trở nên dễ hiểu, dễ tiếp cận và tạo cảm hứng hơn.

Trải nghiệm Bảng giá GenZ ngay bây giờ cùng DNSE!

Giao dịch chứng khoán trọn đời với Entrade X by DNSE

 Mua cổ phiếu, chứng chỉ quỹ miễn phí  Đầu tư thông minh với Entrade X  Không thu phí duy trì tài khoản  Mở tài khoản miễn phí trong 1 phút

Tải ứng dụng

Mở tài khoản